dr Maciej Koszowski - autor ponad 50 publikacji naukowych, prowadził badania naukowe na Uniwersytecie Akureyri w Islandii, Uniwersytecie Tromso w Norwegii oraz Uniwersytecie Aberystwyth w Wielkiej Brytanii. Jest posiadaczem licznych nagród i wyróżnień, m.in. laureatem konkursu PRIMUS IN PRIMIS i uczestnikiem rządowego programu "Mobilność Plus". Niniejszy cykl dwudziestu ośmiu wykładów ze wstępu do prawoznawstwa kierowany jest przede wszystkim do tych, którzy jako jeszcze laicy chcą rozpocząć przygodę z prawem. Prezentowane treści poza dostarczaniem wielu użytecznych informacji na temat prawa, jego nauki, wykładni, tworzenia, obowiązywania i stosowania, odznaczają się klarownością i przystępnością wykładu. Przy tym za szczególnie interesujący należy uznać zwłaszcza wykład poświęcony filozofii prawa, koncepcji sędziego bojownika i sędziego biurokraty, dwóm rodzajom ludzkiego rozumowania: intuicyjnemu i racjonalnemu oraz zawierający symulację prawniczego myślenia wykład o stosowaniu instytucji prawnych w praktyce. W dodatkowych trzech wykładach zostały zamieszczone wiadomości wstępne z zakresu nauki o państwie, w tym definicji państwa, jego rodzajach, poglądach na jego genezę, kategoriach, w jakich może być ono pojmowane, jego możliwych funkcjach i formach rządów - wraz z zaprezentowaniem struktury ustrojowej państwa polskiego i Unii Europejskiej.

Aksjologia w państwie oraz prawodawstwie jest jednym z kluczowych determinantów funkcjonowania każdego organizmu społecznego. Począwszy od stworzenia (i przestrzegania) umowy społecznej jaką jest Konstytucja, poprzez ustrój egzekutywy i jej działalność, aż do sądownictwa. Wartości i odwołania do nich emanują z właściwie wszystkich aktów normatywnych, które przecież są działalnością wytwórczą legislatywy. Nie dziwi zatem fakt, że aksjologia ma tak ogromny wpływ na funkcjonowanie całego państwa. Każda instytucja państwowa jest obowiązana działać w granicach i na podstawie prawa (por. art. 7 Konstytucji RP). Tę zasadę legalizmu jednak należałoby odnieść także do pewnych wartości pozaprawnych. Każdy akt normatywny bowiem oprócz swojego charakteru generalnego i abstrakcyjnego bytuje także w rzeczywistości pozanormatywnej. Emanacją takiego stanu rzeczy niewątpliwie jest chociażby odwoływanie się do klauzul generalnych przez prawodawcę, czy też gradacja norm i zasad prawa oraz sposoby zastosowania norm kolizyjnych.Tom I dotyka w swojej materii teorii oraz filozofii aksjologii i prawa, a także zagadnień publiczno-prawnych. W prezentowanej monografii czytelnik odnajdzie deliberację na temat genezy występowania aksjologii w prawie, konstytucyjnej eksplikacji wartości, prawa ustrojowego, a także bytowania zagadnień aksjologicznych w prawie publicznym.

Maciej Koszowski - autor ponad 50 publikacji naukowych, za granicą prowadził badania naukowe na Uniwersytecie Akureyri w Islandii, Uniwersytecie Tromso w Norwegii oraz Uniwersytecie Aberystwyth w Wielkiej Brytanii. Jest posiadaczem licznych nagród i wyróżnień, m.in. laureatem konkursu PRIMUS IN PRIMIS i uczestnikiem rządowego programu: "Mobilność Plus". Rozprawę doktorską obronił na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z kontynentalną praktyką orzeczniczą rozwija temat, który nie doczekał się jeszcze kompleksowego opracowania w polskojęzycznej literaturze prawniczej. Przedstawiając zasady rządzące doktryną wiążącego precedensu, autor - poza nawiązaniem do wątków historycznych - skoncentrowałsię na oryginalnych typowych tylko dla prawa anglosaskiego pojęciach i instytucjach. Tym sposobem zostały tu omówione m.in.: horyzontalny i wertykalny aspekt zasady stare decisis, ratio decidendi, obiter dicta, a case of first impression, distinguishing, overruling czy przypadki ustanowienia precedensu per incuriam lub sub silentio. Dodatkowo zostały naznaczone subtelne odmienności między precedensami występującymi w Stanach Zjednoczonych Ameryki i Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w tym z uwzględnieniem podziału tych pierwszych na poszczególne stany, a tego drugiego na trzy odrębne jurysdykcje. Zwieńczeniem poruszonych zagadnień jest próba oceny z perspektywy rozwiązań charakterystycznych dla anglosaskiej doktryny precedensu ich odpowiedników z kontynentalnej praktyki orzeczniczej. W rezultacie niniejsze opracowanie stanowi doskonałe porównanie sytemu prawnego typu common law z systemami prawnymi typu civil law.

Książka jest unikatem na skalę światową. Autorzy przedstawiają dokładny opis i analizę toposów (argumentów) stosowanych w dogmatyce prawa i orzecznictwie, wzbogacając je o historię tych toposów i interesujące przykłady ich zastosowania. Dodatkową zaletę stanowi wskazanie bogatej literatury krajowej i zagranicznej. Publikacja będzie nieocenioną pomocą nie tylko dla orzecznictwa i dogmatyki prawa, lecz także dla studentów tej dziedziny również z tego względu, że napisano ją precyzyjnym językiem, z dbałością o jasność i zrozumiałość, nawet dla tych czytelników, którzy nie mają przygotowania teoretycznoprawnego.

Publikacja składa się z 10 tekstów, przy czym każdy porusza odrębną tematykę. Tym co je łączy, jest zastosowana w nich metoda badawcza: uniwersalna metoda oceny skutków regulacji prawnych, opracowana przez prof. Pawła Chmielnickiego. Poszczególne teksty nie zawsze skupiają się na wszystkich jej elementach, lecz jedynie na niektórych, obejmując tylko wybrane fazy badawcze.Autorzy podejmują m.in. takie zagadnienia jak: rozszerzenie granic obrony koniecznej w polskim kodeksie karnym; postępowanie wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób jako przejaw wpływu populizmu społecznego na bieżącą politykę państwa; spółdzielczość mieszkaniowa ewolucja instytucji, kierunki rozwoju; analiza instytucjonalna ustawy z dnia 16 maja 2019r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającej instytucję pośrednictwa przy przewozie osób, czyli tzw. Lex Uber; skutki regulacji zawartych w ustawie o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym; analiza instytucjonalna doręczeń komorniczych wprowadzonych w życie 7 listopada 2019 roku; analiza instytucjonalna ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni; potrzeba uchwalenia ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w zakresie dodatku za staż pracy.

Instytucja udziału czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości stanowi ważny element europejskiego dziedzictwa ustrojowego konstytucjonalizmu. Uczestnictwo obywateli w sądzeniu jest jednym z filarów demokracji, gdyż gwarantuje suwerenowi realny i bezpośredni wpływ na funkcjonowanie organów władzy sądowniczej, w tym na realizację przez tę władzę jej najważniejszej funkcji rozstrzygania sporów o prawo.Monografia jest pierwszą na polskim rynku wydawniczym pracą naukową, która ujmuje instytucję ławnika całościowo, analizując zarówno instytucję ławnika sądów powszechnych, jak i sądów wojskowych, izb morskich oraz Sądu Najwyższego, do którego czynnik społeczny wprowadzono w 2017 roku. Cele niniejszej monografii są wieloaspektowe i wpisują się w deskryptywną, eksplanacyjną oraz instrumentalną funkcję nauk społecznych. Praca służy opisaniu instytucji udziału czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, zarówno w aspekcie historycznym (kształtowanie się tej instytucji w różnych jej odmianach i wariantach od czasów starożytnych po współczesność), jak i teraźniejszym (kształt instytucji ławnika w obecnym modelu ustrojowym polskiego wymiaru sprawiedliwości). Autor podejmie nadto próbę opisania źródeł (podstaw) aksjonormatywnych i doktrynalnych przedmiotowej instytucji, jak również wyjaśnienia jej roli w demokratycznym społeczeństwie i państwie, tak w perspektywie praktyki wymiaru sprawiedliwości, jak i szerzej w wymiarze politycznym i ogólnospołecznym. Szczegółowa analiza tradycji, podstaw prawnych i pragmatyki funkcjonowania instytucji ławnika umożliwiła opisanie oraz wyjaśnienie procesów i zjawisk związanych z istnieniem i rozwojem tej instytucji w ogólnym kontekście społeczno-politycznym, z wykorzystaniem kategorii prawoznawczych, politologicznych, filozoficznych, historycznych i socjologicznych. Monografia zawiera także opis oryginalnej, autorskiej koncepcji funkcji ławnika, z uwzględnieniem jego ról procesowych i społecznych. Ponadto autor we wnioskach de lege ferenda wysuwa uzasadnione ustaleniami badawczymi propozycje zmian w prawie w zakresie wzmocnienia statusu ustrojowego ławnika i zagwarantowania mu niezawisłości, która miałaby charakter realny, a nie wyłącznie deklaratywny.

Hans Kelsen (18811973) jest najbardziej znanym dwudziestowiecznym prawnikiem na świecie. Do historii przeszedł jako twórca określanej tak przez siebie czystej teorii prawa, a przez przeciwników zwanej normatywizmem. Nazwa negatywna miała wyrażać skrajny pozytywizm Hansa Kelsena, nazwa pozytywna teorię prawa bez abstrakcyjności, rozważań o moralności i niepewnym obowiązywaniu. Jakby nie pisać, Hans Kelsen stworzył najbardziej znaną w XX wieku teorię prawa, niemalże powszechnie adaptowaną, której implikacje zapoczątkowały bardzo wiele dyskusji w kontynentalnym i anglosaskich systemach prawa. Do dziś austriacki prawnik jest osobą najczęściej przywoływaną w rozważaniach o prawie sfery common law i kontynentalnego systemu civil law oraz państwa prawnego, der Rechtsstaat.Hans Kelsen przeszedł do historii również jako współtwórca systemu sądownictwa konstytu-cyjnego i teoretyk klasycznej demokracji. Uczestniczył w tworzeniu kontrowersyjnego prawa norymberskiego, dociekał tradycyjnej teorii sprawiedliwości, badał też system totalitarny. Odcisnął wyraźne piętno na systemach prawnych państw, w których pisał i wykładał, jak Au-stria, Czechosłowacja, Niemcy i Stany Zjednoczone.Podstawowa praca Hansa Kelsena, oddawana właśnie do rąk czytelników, ukazuje się w Polsce w całości po raz pierwszy. Pomimo że założeniem koncepcji autora było twierdzenie, że prawo powinno wyłączać wszelkie elementy nieprawnicze, jak psychologia, etyka czy akcenty socjalne, czysta nauka prawa nie jest nauką niemoralną ani modernistyczną. Jako idea pewności prawa i postulat poznania prawa sui generis stanowi ważny element nauki o pań-stwie oraz systemie prawnym współczesnych społeczeństw także w kontekście jednolitości i logiczności całego systemu. 

Książka poświęcona została dyskusji zainicjowanej w latach 60. XX wieku przez dwóch wybitnych brytyjskich prawników sędziego Patricka Devlina oraz filozofa prawa Herberta L.A. Harta. () Autorka dokonała oryginalnej i owocnej analizy zarówno podłoża sporu Devlin Hart, jak i rozwoju prezentowanych w jego toku stanowisk dotyczących dopuszczalnej ingerencji prawa karnego w wolność jednostek ze względu na moralną dezaprobatę określonych zachowań. () Autorka nie tylko prezentuje poruszane w publikacji zagadnienia w sposób pogłębiony i osadzony w szerokim kontekście historycznym, filozoficznym i prawniczym. Wykazuje ponadto w sposób niebudzący wątpliwości, jak dalece spór pomiędzy dwoma wybitnymi przedstawicielami prawoznawstwa XX wieku ukształtował debatę filozoficznoprawną na temat relacji moralności i prawa na wiele kolejnych dekad, znajdując odbicie w kluczowych dylematach praktyki sądowej i ewolucji prawodawstwa ostatnich dziesięcioleci.Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza PietrzykowskiegoChociaż filozofia prawa Herberta L.A. Harta jest dość dobrze opracowana w literaturze przedmiotu, to problematyka debaty, którą Hart toczył z sędzią Patrickiem Devlinem, nie doczekała się dotychczas szczegółowego opracowania. () Tylko osoba o wszechstronnych i interdyscyplinarnych zainteresowaniach z pogranicza m.in. filozofii prawa, teorii prawa oraz różnych dogmatyk prawniczych, w tym szczególnie prawa karnego mogła podjąć trud opracowania tego tematu. () Książka w znaczący sposób wzbogaca wiedzę polskiego czytelnika. Autorka faktycznie zajęła się debatą Hart Devlin, a następnie opisała udział innych autorów dyskusji nad działaniem prawa w sferze moralności oraz przedstawiła powyższe kwestie na tle orzecznictwa amerykańskich i brytyjskich sądów.Z recenzji dr. hab. Sebastiana Sykuny, prof. UG

W książce Autor omówił debatę uznawaną za najważniejszą w ?lozo?i prawa XX wieku oraz prześledził jej współczesną recepcję w naukach prawnych. Pokazał m.in., w jaki sposób treści poruszone podczas debaty Hart - Fuller, tradycyjnie identy?kowanej ze sporem o relacje prawa i moralności, oddziałują na rozważania istotnych aktualnie zagadnień badawczych, takich jak np. sprawiedliwość transformacyjna, wielokulturowość, ochrona praw człowieka czy ?lozo?czne podstawy prawa karnego. Przedstawił też ocenę znaczenia dyskursu naukowego jako narzędzia badawczego uczonego - prawnika. Tym samym lektura pracy może stanowić zachętę nie tylko do re?eksji nad rozumieniem prawa i jego aksjologicznych podstaw, lecz również nad warsztatem badawczym prawnika, w którym warto znaleźć należyte miejsce dla ?lozo?i prawa.